Małe kompendium wiedzy o łożyskach

Każdy dbający o sprzęt nartorolkarz staje w końcu przed trudnym wyborem: ABEC 5 czy ILQ 7? Co to w ogóle znaczy? Jak je rozróżnić i które wybrać do naszych kół – przedstawiamy krótkie kompendium wiedzy o łożyskach.

Możemy mieć most, kije, a nawet koła. Po złożeniu wszystkiego w całość okazuje się jednak, że zapomnieliśmy o najważniejszym – o łożyskach. Zależy od nich wszystko, począwszy od tego, czy w ogóle ruszymy z miejsca. Różnią się od siebie ceną, nazwą producenta i oznaczeniem. Różna jest też ich płynność toczenia i szybkość. Jak dobrać takie, które najlepiej sprostają naszym oczekiwaniom?

ILQ

Produkcją i propagowaniem łożysk ILQ zajmuje się znana firma Twincam. Różnica między dalej opisywanymi ABEC, a ILQ polega przede wszystkim na typie zastosowanych kulek (tych, które odpowiadają za toczenie się łożyska). ILQ mają ich sześć, a te drugie o jedno więcej. Co z tego wynika? Jedna kulka mniej przekłada się na szybsze toczenie mechanizmu, a co za tym idzie – szybszą jazdę. Kulki zastosowane w ILQ są też bardziej odporne na uszkodzenia i zniekształcenia, więc stanowią idealne rozwiązanie np. dla cięższych użytkowników.

Łożyska tego typu stosowane są wśród zaawansowanych miłośników sportów wrotkarskich. Zarówno te z cyfrą 7 jak i „dziewiątki” stworzone zostały specjalnie do szybkiej i płynnej jazdy. Nartorolkarze znaleźć je mogą w niektórych modelach kół poliuretanowych, co świadczy o ich przydatności do startu w zawodach.

Sprawdź ofertę największego polskiego sklepu z nartorolkami nartorolkowy.pl.

Końcówki widiowe Rex Quick Release

86,00 zł

Dodaj do koszyka

Więcej informacji

Uchwyty do kijów SkiGo Racing

74,90 zł

Dodaj do koszyka

Więcej informacji

Koło Swenor Classic 70x45 mm przednie

209,00 zł

Dodaj do koszyka

Więcej informacji

Łożysko jednokierunkowe HF1012

19,90 zł

Dodaj do koszyka

Więcej informacji

ABEC (Annular Bearing Engineering Commitee)

ABEC to w brew pozorom nie firma czy nazwa sklepu. To określenie jakości i toczności łożyska. Podobnie jak łożyska ILQ, pełna nazwa zawiera dodatkowo nieparzystą cyfrę (np. ABEC 7). Jakie płyną z niej informacje? Cyfra ta mówi użytkownikowi o normie i jakości wykonania. Poszczególne typy różnią się od siebie jakością zastosowanych komponentów, płynnością toczenia, a nawet stopniem dokładności wykonania elementu. Poszczególne cechy osiągane są poprzez odpowiednie umiejscowienie kulek, specyfikę smaru, a także materiał, z którego wykonano pierścienie.

Model ABEC 5 to łożysko powstałe do jazdy rekreacyjnej. Jest ono wolniejsze i bardziej prymitywne, ale dzięki temu lepiej znosi trudy pokonywanych kilometrów. Ten typ urządzenia znajdziemy zwykle w prostych modelach np. łyżworolek, przeznaczonych dla amatorów. Nie wymaga ono także szczególnej dbałości o serwis.

Idąc tym tropem, im wyższy model (cyfra), tym cecha wytrzymałości jest wypierana przez jej szybkość. Chcąc utrzymać w dobrym stanie wyższe typy, należy bezwzględnie stosować się do instrukcji obsługi. ABEC 5 posiadają mocniejszą stal w pierścieniach, twardsze kulki i smar, który – choć wolniejszy i bardziej lepki – zostaje w urządzeniu na znacznie dłużej. Jeśli jesteśmy przy temacie smaru, warto pamiętać, że jego jakość i odpowiedni dobór ma kluczowe znaczenie podczas jazdy.

UWAGA! Porównywanie do siebie elementów np. ABEC 9 i ABEC 3 ma sens tylko i wyłącznie przy rozpatrywaniu produktów jednego producenta. Jakość łożyska „ABEC 3” wyprodukowanego przez firmę A może być o wiele wyższa niż ta, którą dysponuje łożysko „ABEC 9” od producenta B.

SG (Silicon Gel)

Skąd nazwa? Łożyska SG to produkt firmy Rollerblade, która zastosowała nową technologię smarów – Silicon Gel. Zarówno w ILQ, ABEC i opisywanych SG znaczenie ma cyfra, która występuje po nazwie:

• SG 3 najczęściej znajdziemy w rolkach dziecięcych.
• SG 5 to produkt przeznaczony dla początkujących użytkowników sprzętów „rolkopodobnych”. Podobnie jak w przypadku ABEC 5 model ten cechuje się długowiecznością, lecz dysponuje stosunkowo niskim momentem obrotowym.
• SG 7 czyli połączenie wytrzymałości i prędkości.
• SG 9 to domena profesjonalistów – dużo pracy przy serwisowaniu, ale prędkość i przyjemność nieporównywalnie większa od niższych „numerów”.

Oprócz wymienionych wyżej, firma Rollerblade dysponuje jeszcze jednym modelem łożysk – są to łożyska HTO. Ten mechanizm stosowany jest przez zawodowców i służy m.in. startom w maratonach rolkowych.

Kompatybilność

Ogromna większość łożysk, których używa się w kołach do rolek i nartorolek jest kompatybilna. Są to łożyska o rozmiarze tzw. „608”. Ich średnica jest identyczna, stąd – przy wyborze odpowiedniego dla nas sprzętu – mamy pełną dowolność. Kupując koła z łożyskiem ABEC 7 nie ma przeszkód, aby zamienić je na SG 9 czy któreś z serii ILQ. Co prawda na rynku dostępne są również mniejsze (lecz szybsze) „688”, jednak w sportach wrotkarskich nie są szczególnie popularne.

Wiele modeli łożysk jest dodatkowo oznaczona jedną lub dwiema literami Z. Jeśli po rozmiarze modelu występuje znak Z (np. 608z), oznacza to, iż po jednej stronie łożyska zamontowana została blaszana osłona ochraniająca kulki w łożysku. W ten sposób – analogicznie – jeśli po rozmiarze widnieją dwie litery Z, wówczas osłony zamontowane są po obu stronach. Oznaczenie RS2 (608RS2) mówi, że łożyska po obu stronach zamknięte zostały uszczelniaczami gumowo-metalowymi, co czyni je bardzo szczelnymi, lecz uszczelnienia powodują większe opory przy toczeniu. O ile z rozmontowaniem tych drugich nie ma najmniejszego problemu, usunięcie zabezpieczenia z „zetek” wiąże się z uszkodzeniem całej osłony.

Czym smarować?

Oczyszczanie i konserwacja łożysk to żmudna i trudna praca. Wymaga wiele cierpliwości i koncentracji, jednak dla mocno zabrudzonego elementu takie zabiegi mogą okazać się zbawienne.

Po rozmontowaniu naszego łożyska wszystkie elementy należy wykąpać w nafcie. Pomagamy płynom przedostać się we wszystkie zakamarki tak, aby zszedł z nich cały kurz, piasek lub stary smar. Czyste części trafiają do wyschnięcia, po czym możemy je znów złożyć.

Przed zamknięciem łożyska należy je nasmarować. Tu pojawia się następujące pytanie – czym? Z jednej strony musimy zadbać o trwałość elementu, z drugiej zaś zapewnić mu należytą swobodę ruchu. Najlepszym rozwiązaniem będzie kompromis między popularnym towotem, a zwykłą oliwą – możńa zastosować np. olej silnikowy, który nie tylko utrwali naszą pracę i zabezpieczy elementy, ale także nada łożysku odpowiednie właściwości obrotowe. Cena specjalistycznego smaru waha się między kilkoma, a kilkudziesięcioma złotymi. To od nas zależy, czego oczekujemy i jak wiele pieniędzy wydamy na zakup.

Dobór odpowiedniego łożyska to sprawa kluczowa dla jazdy na nartorolkach. Szczęśliwie – podczas zakupu koła – bardzo często to producent dobiera odpowiedni model. Warto jednak mieć w tym temacie rozeznanie. Nigdy nie wiemy, kiedy nasz sprzęt będzie potrzebował wymiany lub naprawy.